لایه‌های رایانش ابری
براساس تعریف موسسه بین‌المللی تحقیقات فناورانه، رایانش ابری مدلی است که امکان دسترسی آسان و فراگیر شبکه به منابع مشترک و قابل پیکر‌بندی نظیر شبکه، سرویس‌دهنده‌ها، مکان‌های ذخیره‌سازی، برنامه‌های کاربردی و خدمات را برای فعال کردن شبکه‌های فراگیر، دردسترس و مبتنی بر تقاضا از طریق دسترسی به شبکه فراهم می‌آورد.
رایانش ابری نوعی مدل رایانشی است که قابلیت‌های مقیاس‌پذیری و ارتجاعی خدمات فناوری اطلاعات را به عنوان خدمت به مشتری و از طریق اینترنت ارائه می‌دهد. ابر به عنوان سیستم موازی و توزیع شده شامل مجموعه‌ای از کامپیوترهای به هم متصل شده است که قابلیت مجازی سازی به صورت پویا در آن فراهم شده‌است و یک یا چند منبع محاسباتی به صورت یکپارچه براساس توافقنامه سطح سرویس که بین کاربران و ارائه دهنده ابر تنظیم شده است، عرضه می‌شود. رایانش ابری ایده ارائه کاربردهای شخصی (مانند ایمیل، ارائه و پردازش متن) و بهره‌وری‌های تجاری (همچون حسابداری، خودکارسازی سامانه فروش و سرویس‌دهی به مشتریان) از سرویس‌دهنده‌های متمرکز است. رایانش ابری شامل انواع مختلفی از خدمات است و می‌تواند روی چند لایه ارائه شود. لایه‌های رایانش ابری به شرح زیر است:
SaaS:
نرم‌افزار به عنوان سرویس
یکی از لایه‌های رایانش ابری SaaS است که در آن کاربران به سادگی از یک مرورگر برای دسترسی به نرم‌افزاری که دیگران آن را توسعه داده‌اند استفاده می‌کنند.
در سطح SaaS کاربران قابلیت کنترل یا دسترسی به زیرساخت را ندارند. ویژگی مهم این لایه این است که به راحتی آخرین نسخه برنامه، همیشه در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد و مشتریان نیازی به نگهداری و به روز رسانی نرم‌افزار ندارند. به علاره چون تمامی محاسبات سنگین درزیرساخت‌های ارائه کننده خدمات انجام می‌شود، از این رو هزینه سخت‌افزار برای مشتری به شدت کاهش می‌یابد. بهترین مثال‌های شناخته شده برای محصولات ارائه نرم‌افزار به صورت خدمت، Salesforce.com و برنامه‌های کاربردی گوگل مانند GMail، Google Docs و صفحات گسترده هستند.
PaaS:
سکو به عنوان سرویس
یکی دیگر از لایه‌ها PaaS است. دراین لایه کاربر از یک محیط هاستینگ، برای برنامه‌های کاربردی خود استفاده می‌کند. کاربر در این محیط می‌تواند برنامه‌هایر اجرا کرده خود را کنترل کند و همچنین ممکن است بعضی از کنترل‌ها را نیز روی هاستینگ داشته باشد؛ اما در این مدل هیچ کنترلی بر سیستم‌عامل، سخت‌افزار یا زیرساخت ندارد. عموما زیرساخت چارچوبی برای استقرار اپلیکیشن‌ها به حساب می‌آید؛ خدمات PaaS نظیر Google Apps Engine می‌توانند یک مبنای قدرتمند برای استقرار برنامه کاربردی فراهم کنند اما به هر حال ارائه دهنده خدمت هستند.
IaaS :
زیرساخت به عنوان سرویس
یکی دیگر از لایه‌های رایانش ابری IaaS است. در این لایه کاربر می‌تواند از یکسری منابع محاسباتی بنیادی ازقبیل قدرت پردازشی، ذخیره‌سازی، اجزای شبکه یا میان‌افزار‌ها استفاده کند.
همچنین کاربر می‌تواند سیستم‌عامل و منابع سخت‌افزاری و ذخیره‌سازی را کنترل یا حتی برنامه‌های کاربردی و اجزای شبکه را مستقر کند، اما نمی‌تواند به زیرساخت رایانش ابری نفوذی داشته باشد. ازمثال‌های تجاری IaaS می‌توان Joynet را نام برد که محصول اصلی آن سرویس‌دهنده‌های مجازی شده‌است و یک زیرساخت با دسترس پذیری بالا بر حسب تقاضا فراهم می‌کند. آن چیزی که هدف تحقیقات این حوزه است برآیند کل مفاهیم موجود در رایانش ابری تحت عنوان ITaaS شناخته می‌شود که هرگونه منبع IT از قبیل نرم‌افزار، سخت‌افزار و شبکه به صورت خدمت در دسترس خواهد بود.
